א גוטן ערב פסח. מיר האבן שוין לאנג נישט פארגעלערנט צוליב גרויס פארנומענקייט, אבער לכבוד דאס באקומען דעם ניין הונדערטסטן חסיד, העלמער אראפלייגן א פאר פערל ווערטער לכבוד דעם זמן חרותינו וואס באמת איז דאס א מצב ביי פילע אז מ'גייט פון עבדות לעוד עבדות .
.איז בדיקת חמץ געווען נעכטן נאכט. מ'גייט באהאלטן צען ברעקלעך און נאכהער צינדט מען אן א לעכטל און מ'טראפט אן די גאנצע הויז מיט חלב זוכנדיג די ברויטלעך. פון דארט קומט די אויסדרוק "זוכן מיט לעכט".
עס איז ענליך צו לייקן א פנים-בוך שטאטוס אז מ'זאל עס קענען דערויף 'אנ-לייקן'
מאנכע גוי'טעס/ רייניגונגס פרויען ווערן באטראפן ווען זיי האבן שעות געקראצט און זיי זעהען די טאטע ארומגיין איבערקוקן טאמער האבן זיי עפעס אן ארט נישט גוט גערוימט. אבער זיי זאגן גארנישט ווייל זיי באקומען א גאנצע שאכטל מיט פערפל, סיריעל, לאקשן און חמץ'דיגע מצות.
איצט צוריק צו די בדיקות. די דיינים זיינען נישט די איינציגע פארנומענע די נאכט. ס'דא וואס זאגן מ'האט די מנהג ערפינדן אז די פרויען זאלן נישט שפירן אז אייביג ברויכן זיי בודק זיין.. זאלן די מענער זיך אויך מוטשען אמאל אין דעם פעלד.
היינטיגע טעג ליידער צאלן מענטשן עטליכע טאלער פאר אזא פעקל חמץ ברעקלעך. עס קומט שוין איינגעוויקלט, אזוי שפארט מען זיך זעהר אסאך צייט און כח, ווייל נאך מסדר זיין א גאנצע הויז פאר טעג און וואכן האט שוין א מענטש ניט קיין ענערגיע צו איינוויקלען צען ברעקלעך אין זילבער פאפיר. אפילו די קינדער וויל מען נישט באמיען מיט די הארעוואניע.
וואס ס'פאלט זיי נישט איין איז אז מ'קאן זיך שפארן טייער געלט אז מ'נוצט די ברעקלעך וואס זענען פארכאפט אינעם פארקניפטן בארד, נאך גאנץ פריש פון אייערנעכטן'ס פרישטאג. פארשטייט זיך נאר די פרומערע קאנען דאס טוען, ווייל די מאדערנע שטיצן זיך דאס בארד, און אזוי פליען די ברעקלעך גלייך אראפ, וואס דאס העכערט די ריזיקע פון ארימקייט אויב טרעטן זיי ארויף אויף זיי ח"ו. אבער ס'דא וואס מאכן א יששכר זבולון אפמאך, און די נחשון בן עמינדב וועלדער האבן במילא גענוג פאר יעדעם.
און צופרי גייט מען און מ'פארברענט אלע עסן וואס די ערל'טע האט נישט געהאט פלאץ מיטצונעמען אין איר זאטשקוי וואס איז שוין אזוי אויך אנגעלאדנט מיט געלקחנטע אוצרות. פייער לענדזשערס פארן ארום מאכן א טומל און עס באלאנסירט אביסל די קולות וברקים וואס גייען פאר אין אידישע הייזער פון גרויס הכנה ליו"ט
די קומענדיגע פאר שעה שניידט מען אייער לאקשן און מ'שיילט אומצאליגע עפל וואס מ'האט באקומען ביי די קמחא דפסחא גיוועוועיס. די הויפןס קאמפאט זיגלט מען איין אין באל דזשארז בלע"ז און דאס נוצט מען ביז קומענדיגע פסח.
די 'רויק' פיש בלייבט אויך צומאל דארט פאר א לאנגע צייט, ווייל נישט יעדער קען עס אין מויל נעמען.
איך וויל צולייגן וועגן דעם אויסדרוק אז צו בארשט דארף מען נישט קיין ציין.. אז צו ברעכן לאיר המעשה פון דעם זויערן שטאף דארף מען אויך נישט קיין ציין. דזשאסט סעיונג...